SÁNG CHẾ – GIẢI PHÁP HỮU ÍCH.

1.802

Nội dung

KHÁI NIỆM

1. Khái niệm

Sáng chế là gì?

Sáng chế là giải pháp kỹ thuật dưới dạng sản phẩm hoặc quy trình nhằm giải quyết một vấn đề xác định bằng việc ứng dụng các quy luật tự nhiên.

Giải pháp kỹ thuật có thể được thể hiện dưới dạng sản phẩm ở dạng vật thể, dạng chất thể hay thể hiện dưới dạng quy trình công nghệ, phương pháp chẩn đoán…

Sáng chế được đăng ký và bảo hộ độc quyền dưới hai hình thức là: Bảo hộ Bằng độc quyền sáng chế hay bảo hộ Bằng độc quyền giải pháp hữu ích.

Phân biệt sáng chế và giải pháp hữu ích

Sáng chế và giải pháp hữu ích đều là những giải pháp kỹ thuật được đăng ký bảo hộ tại Cục Sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên yêu cầu bảo hộ của sáng chế sẽ cao hơn giải pháp hữu ích. Nói cách khác, giải pháp hữu ích là những sáng chế không đáp ứng được điều kiện về trình độ sáng tạo.

2. Điều kiện bảo hộ sáng chế

Sáng chế được bảo hộ dưới hình thức cấp Bằng độc quyền sáng chế nếu có đủ ba yếu tố là: tính mới, có trình độ sáng tạo và có khả năng áp dụng công nghiệp

Sáng chế được bảo hộ dưới hình thức cấp Bằng độc quyền giải pháp hữu ích đáp ứng đủ hai điều kiện là có tính mới và có khả năng áp dụng công nghiệp.

Tính mới của sáng chế là gì?

Sáng chế được coi là có tính mới nếu chưa bị bộc lộ công khai. Hình thức bộ lộ có thể bằng cách sử dụng, mô tả bằng văn bản hoặc bất kỳ hình thức nào khác ở trong và ngoài nước. Thời gian đánh giá được tính trước ngày nộp đơn đăng ký sáng chế hoặc trước ngày ưu tiên trong trường hợp đơn đăng ký sáng chế được hưởng quyền ưu tiên.

Trình độ sáng tạo của sáng chế

Sáng chế được coi là có trình độ sáng tạo nếu nội dung và bản chất của sáng chế đó là một bước tiến mới, không thể được tạo ra một cách dễ dàng đối với người có hiểu biết trung bình về lĩnh vực kỹ thuật tương ứng. Đối chứng để đáng giá về trình độ sáng tạo của sáng chế là những giải pháp kỹ thuật đã bộc lộ trước đấy.

Khả năng áp dụng công nghiệp của sáng chế

Khả năng áp dụng công nghiệp của sáng chế thể hiện qua viêc có thể chế tạo, sản xuất hàng loạt sản phẩm, hoặc áp dụng lặp đi lặp lại quy trình là nội dung của sáng chế và thu được kết quả ổn định.

3. Các đối tượng không được bảo hộ sáng chế

Các đối tượng sau đây không được bảo hộ với danh nghĩa sáng chế:

– Các phát minh, lý thuyết khoa học, phương pháp toán học;

– Sơ đồ, kế hoạch, quy tắc và phương pháp để thực hiện các hoạt động trí óc, huấn luyện vật nuôi, thực hiện trò chơi, kinh doanh; chương trình máy tính;

– Cách thức thể hiện thông tin;

– Những giải pháp chỉ mang đặc tính thẩm mỹ;

– Các giống thực vật, giống động vật;

– Quy trình sản xuất thực vật, động vật chủ yếu mang bản chất sinh học mà không phải là quy trình vi sinh;

– Phương pháp phòng ngừa, chẩn đoán và chữa bệnh cho người và động vật.

4. Ai có quyền đăng ký sáng chế

Theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, các tổ chức, cá nhân sau đây có quyền đăng ký sáng chế:

– Tác giả tạo ra sáng chế bằng công sức và chi phí của mình;

– Tổ chức, cá nhân đầu tư kinh phí, phương tiện vật chất cho tác giả dưới hình thức giao việc, thuê việc, trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác và thỏa thuận đó không trái với quy định.

Chính phủ quy định quyền đăng ký đối với sáng chế được tạo ra do sử dụng cơ sở vật chất – kỹ thuật, kinh phí từ ngân sách nhà nước.

Trường hợp nhiều tổ chức, cá nhân cùng nhau tạo ra hoặc đầu tư để tạo ra sáng chế thì các tổ chức, cá nhân đó đều có quyền đăng ký và quyền đăng ký đó chỉ được thực hiện nếu được tất cả các tổ chức, cá nhân đó đồng ý.

Người có quyền đăng ký sáng chế được phép chuyển giao quyền đăng ký cho tổ chức, cá nhân khác dưới hình thức hợp đồng bằng văn bản, để thừa kế hoặc kế thừa theo quy định của pháp luật, kể cả trường hợp đã nộp đơn đăng ký.

THỦ TỤC ĐĂNG KÝ

HỒ SƠ ĐĂNG KÝ SÁNG CHẾ

Để đăng ký sáng chế, người nộp đơn cần chuẩn bị hồ sơ bao gồm các thành phần sau:

– 02 Bản tờ khai đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích theo mẫu 01-SC quy định tại Phụ lục A của Thông tư số 01/2007/TT-BKHCN;

– 02 Bản mô tả sáng chế, giải pháp hữu ích. Trong đó bao gồm các nội dung sau:

+ Tên sáng chế: thể hiện vắn tắt đối tượng hoặc các đối tượng được đăng ký (sau đây gọi là “đối tượng”); tên sáng chế phải ngắn gọn và không được mang tính khuếch trương hoặc quảng cáo;

+ Lĩnh vực sử dụng sáng chế: lĩnh vực trong đó đối tượng được sử dụng hoặc liên quan;

+ Tình trạng kỹ thuật của lĩnh vực sử dụng sáng chế: tình trạng kỹ thuật thuộc lĩnh vực nói trên tại thời điểm nộp đơn (các đối tượng tương tự đã biết, nếu có);

+ Bản chất kỹ thuật của sáng chế: bản chất của đối tượng, trong đó phải nêu rõ các dấu hiệu (đặc điểm) tạo nên đối tượng và phải chỉ ra các dấu hiệu (đặc điểm) mới so với các giải pháp kỹ thuật tương tự đã biết;

+ Mô tả vắn tắt các hình vẽ kèm theo (nếu có);

+ Mô tả chi tiết các phương án thực hiện sáng chế;

+ Ví dụ thực hiện sáng chế;

+ Những lợi ích (hiệu quả) có thể đạt được.

– Bản yêu cầu bảo hộ sáng chế, giải pháp hữu ích. Trong đó nêu rõ phạm vi yêu cầu bảo hộ được dùng để xác định phạm vi quyền sở hữu công nghiệp đối với sáng chế. Yêu cầu bảo hộ phải được trình bày ngắn gọn, rõ ràng, phù hợp với phần mô tả và hình vẽ. Đồng thời, yêu cầu phải làm rõ những dấu hiệu mới của đối tượng yêu cầu được bảo hộ và phải phù hợp với quy định;

– 02 Bản tóm tắt nội dung sáng chế, giải pháp hữu ích. Yêu cầu của bản tóm tắt không vượt quá 150 từ. Trình bày rõ ràng về bản chất của sáng chế. Phải bộc lộ những nội dung chủ yếu về bản chất của giải pháp kỹ thuật nhằm mục đích thông tin. Bản tóm tắt có thể có hình vẽ, công thức đặc trưng;

– Hình vẽ, sơ đồ mô tả cho sáng chế, giải pháp hữu ích (nếu có);

– Chứng từ nộp phí, lệ phí đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích theo quy định.

CÁC TÀI LIỆU ĐI KÈM ĐƠN ĐĂNG KÝ SÁNG CHẾ – GIẢI PHÁP HỮU ÍCH

– Với trường hợp sáng chế, giải pháp hữu ích được thụ hưởng từ người khác cần nộp kèm tài liệu xác nhận;

– Đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích có yêu cầu hưởng quyền ưu tiên cần nộp kèm tài liệu chứng minh;

– Hợp đồng chuyển nhượng quyền nộp đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích (nếu có);

– Giấy ủy quyền trong trường hợp nộp qua đại diện;

YÊU CẦU ĐỐI VỚI ĐƠN ĐĂNG KÝ SÁNG CHẾ

Để bảo đảm các yêu cầu kỹ thuật trong quá trình xử lý, hồ sơ và đơn đăng ký sáng chế cần phải đáp ứng các yêu cầu về hình thức sau đây:

– Mỗi đơn chỉ được yêu cầu cấp một văn bằng bảo hộ. Đồng thời loại văn bằng bảo hộ được yêu cầu cấp phải phù hợp với đối tượng sở hữu công nghiệp nêu trong đơn;

– Mọi tài liệu của đơn đều phải được làm bằng tiếng Việt. Trừ các tài liệu có thể được làm bằng ngôn ngữ khác theo quy định tại điểm 7.3 và điểm 7.4 của Thông tư 01/2007/TT-BKHCN;

– Mọi tài liệu của đơn đều phải được trình bày theo chiều dọc (riêng hình vẽ, sơ đồ và bảng biểu có thể được trình bày theo chiều ngang) trên một mặt giấy khổ A4 (210mm x 297mm). Lưu ý, trong đó có chừa lề theo bốn phía, mỗi lề rộng 20mm, trừ các tài liệu bổ trợ mà nguồn gốc tài liệu đó không nhằm để đưa vào đơn;

– Đối với tài liệu cần lập theo mẫu thì bắt buộc phải sử dụng các mẫu đó và điền đầy đủ các thông tin theo yêu cầu vào những chỗ thích hợp;

– Trong trường hợp tài liệu nếu bao gồm nhiều trang thì mỗi trang phải ghi số thứ tự trang đó bằng chữ số Ả-rập;

– Tài liệu phải được đánh máy hoặc in bằng loại mực khó phai mờ, một cách rõ ràng, sạch sẽ, không tẩy xoá, không sửa chữa. Trong trường hợp phát hiện có sai sót không đáng kể thuộc về lỗi chính tả trong tài liệu đã nộp cho Cục Sở hữu trí tuệ thì người nộp đơn có thể sửa chữa các lỗi đó. Nhưng tại chỗ bị sửa chữa phải có chữ ký xác nhận (và đóng dấu, nếu có) của người nộp đơn;

– Thuật ngữ dùng trong đơn phải là thuật ngữ phổ thông (không dùng tiếng địa phương, từ hiếm, từ tự tạo). Ký hiệu, đơn vị đo lường, phông chữ điện tử, quy tắc chính tả dùng trong đơn phải theo tiêu chuẩn Việt Nam;

– Đơn có thể kèm theo tài liệu bổ trợ là vật mang dữ liệu điện tử của một phần hoặc toàn bộ nội dung tài liệu đơn.

PHÍ – LỆ PHÍ ĐĂNG KÝ SÁNG CHẾ – GIẢI PHÁP HỮU ÍCH

Các khoản phí – lệ phí đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích theo quy định bao gồm:

– Lệ phí nộp đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích: 150.000 VNĐ/ đơn đăng ký;

– Phí thẩm định hình thức đơn đăng ký sáng chế: 180.000 VNĐ/ điểm yêu cầu bảo hộ độc lập;

– Phí thẩm định hình thức (từ trang thứ 7 của bản mô tả): 8.000.000 VNĐ/ trang;

– Phí công bố đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích: 120.000 VNĐ/ đơn;

– Phí công bố đối với hình thứ 2 của đơn đăng ký: 60.000 VNĐ/ hình;

– Phí thẩm định yêu cầu hưởng quyền ưu tiên (nếu có): 600.000 VNĐ/ đơn yêu cầu;

– Phí tra cứu thông tin phục vụ quá trình thẩm định đơn: 600.000 VNĐ/ điểm yêu cầu bảo hộ độc lập;

– Phí thẩm định nội dung đơn đăng ký sáng chế: 720.000 VNĐ/ điểm yêu cầu bảo hộ độc lập;

– Phí thẩm định nội dung (từ trang thứ 7 bản mô tả sáng chế): 32.000 VNĐ/ trang.

HƯỚNG DẪN THỦ TỤC NỘP ĐƠN ĐĂNG KÝ SÁNG CHẾ

1. THỦ TỤC NỘP ĐƠN ĐĂNG KÝ TRỰC TIẾP

Để nộp đơn tực tiếp, người đăng ký cần chuẩn bị thành phần hồ sơ theo quy định và nộp file giấy tại văn phòng của Cục sở hữu trí tuệ. Người nộp đơn có thể đến nộp trực tiếp hoặc nộp qua bưu điện theo các địa chỉ sau:

– Trụ sở Cục Sở hữu trí tuệ:: Số 386 Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.

– Văn phòng đại diện của Cục Sở hữu trí tuệ tại TP. Hồ Chí Minh: Lầu 7, tòa nhà Hà Phan, 17/19 Tôn Thất Tùng, P. Phạm Ngũ Lão, quận 1, TP. Hồ Chí Minh.

– Văn phòng đại diện của Cục Sở hữu trí tuệ tại TP. Đà Nẵng: Tầng 3, số 135 Minh Mạng, Khuê Mỹ, Ngũ Hành Sơn, TP. Đà Nẵng.

Lưu ý: Đối với trường hợp nộp hồ sơ đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích qua đường bưu điện, người nộp đơn cần chuyển tiền qua dịch vụ của bưu điện. Sau đó, gửi kèm bản sao Giấy biên nhận chuyển tiền cùng hồ sơ.

2. THỦ TỤC NỘP ĐƠN ĐĂNG KÝ ONLINE

Để đăng ký trực tuyến người nộp đơn cần có chứng thư số và chữ ký số. Đồng thời thực hiện đăng ký tài khoản trên Hệ thống tiếp nhận đơn trực tuyến và được Cục Sở hữu trí tuệ phê duyệt tài khoản. Để từ đó sử dụng tài khoản này thực hiện các giao dịch đăng ký quyền SHCN.

Cách thức nộp đơn đăng ký sáng chế trực tuyến:

– Trước tiên, người nộp đơn cần thực hiện việc khai báo hồ sơ trên hệ thống tiếp nhận trực tuyến;

– Sau khi hoàn thành việc khai báo, hệ thống sẽ gửi lại cho người nộp đơn phiếu xác nhận đã kê khai;

– Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày nộp đơn trực tuyến, người đăng ký cần mang phiếu xác nhận và nộp đầy đủ các tài liệu hồ sơ tại một trong các điểm tiếp nhận của Cục sở hữu trí tuệ. Khi đó, người đăng ký sẽ được cấp mã đơn và xác nhận đơn đăng ký để tiến hành thẩm định.

QUY TRÌNH VÀ THỜI HẠN GIẢI QUYẾT ĐƠN ĐĂNG KÝ SÁNG CHẾ

BƯỚC 1: THẨM ĐỊNH HÌNH THỨC ĐƠN ĐĂNG KÝ SÁNG CHẾ

Thời hạn thẩm định hình thức đơn đăng ký sáng chế: 01 tháng kể từ ngày nộp đơn.

Thẩm định hình thức đơn là kiểm tra việc tuân thủ các quy định về hình thức đối với đơn. Từ đó đưa ra kết luận đơn có được coi là hợp lệ hay không. Đơn hợp lệ sẽ được xem xét tiếp. Đơn không hợp lệ sẽ bị từ chối (không xem xét tiếp).

BƯỚC 2: CÔNG BỐ ĐƠN ĐĂNG KÝ SÁNG CHẾ

Việc công bố đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích được thực hiện theo quy định sau:

– Đơn đăng ký sáng chế được công bố trong tháng thứ 19 kể từ ngày ưu tiên, hoặc ngày nộp đơn. Nếu đơn không có ngày ưu tiên hoặc trong thời hạn 02 tháng kể từ ngày chấp nhận đơn hợp lệ, tuỳ theo ngày nào muộn hơn;

– Với đơn đăng ký sáng chế theo Hiệp ước hợp tác về sáng chế (đơn PCT) được công bố trong thời hạn 02 tháng kể từ ngày chấp nhận đơn hợp lệ sau khi đơn đã vào giai đoạn quốc gia;

– Trường hợp yêu cầu công bố sớm, đơn sẽ được công bố trong thời hạn 02 tháng kể từ ngày Cục Sở hữu trí tuệ nhận được yêu cầu công bố sớm. Hoặc kể từ ngày chấp nhận đơn hợp lệ, tuỳ theo ngày nào muộn hơn.

BƯỚC 3: THẨM ĐỊNH NỘI DUNG ĐƠN ĐĂNG KÝ SÁNG CHẾ

Thời hạn thẩm định nội dung đơn đăng ký sáng chế: 18 tháng.

Mục đích của việc thẩm định nội dung đơn là đánh giá khả năng được bảo hộ ,của đối tượng nêu trong đơn theo các điều kiện bảo hộ. Đồng thời xác định phạm vi (khối lượng) bảo hộ tương ứng.

THỦ TỤC SỬA ĐỔI ĐƠN

1. Thủ tục sửa đổi thông tin đơn đăng ký sáng chế

Sửa đổi đơn là hoạt động thay đổi thông tin của hồ sơ trong phạm vi đã đăng ký. Thủ tục sửa đổi đơn có thể do người nộp đơn chủ động thực hiện hoặc tiến hành theo yêu cầu của Cục Sở hữu trí tuệ.

Thủ tục sửa đổi đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích được tiến hành trước khi Cục Sở hữu trí tuệ ra thông báo từ chối chấp nhận đơn hợp lệ, thông báo từ chối cấp văn bằng bảo hộ hoặc quyết định cấp văn bằng bảo hộ.

Hồ sơ sửa đổi thông tin đơn đăng ký sáng chế

– Tờ khai yêu cầu sửa đổi đơn đăng kýsáng chế, giải pháp hữu ích (Số lượng 02 bản). Yêu cầu đánh máy, soạn thảo theo mẫu số 01-SĐĐ Phụ lục B của Thông tư số 01/2007/TT-BKHCN;

– Thông tin và tài liệu về việc thay đổi: Thông tin giấy phép kinh doanh (hoặc CMND) đối với trường hợp sửa đổi thông tin chủ đơn; Bản mô tả sáng chế, bản tóm tắt sáng chế, giải pháp hữu ích trong trường hợp thay đổi đối tượng đăng ký (Lưu ý: Đối tượng mới không được mở rộng phạm vi đăng ký so với hồ sơ đã nộp);

– Giấy ủy quyền trong trường hợp nộp qua cơ chết đại diện.

Phí sửa đổi thông tin đơn đăng ký sáng chế

– Phí thẩm định yêu cầu sửa đổi đơn sáng chế, giải pháp hữu ích: 160.000 VNĐ/ 01 nội dung yêu cầu sửa đổi;

– Phí công bố đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích: 120.000VNĐ/ 01 đơn yêu cầu sửa đổi;

– Phí thẩm định lại trong trường hợp có thông báo dự định cấp bằng: 720.000VNĐ/ điểm yêu cầu bảo hộ độc lập.

Quy trình tiến hành thủ tục sửa đổi đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích

– Thời hạn giải quyết đơn yêu cầu sửa đổi: 02 tháng

– Thủ tục nộp đơn sửa đổi:

Để tiến nộp đơn, người đăng ký có thể lựa chọn một trong hai hình thức là: Nộp đơn trực tiếp hoặc nộp đơn trực tuyến qua Cổng dịch vụ công.

Hình thức nộp đơn trực tiếp:

Trụ sở Cục Sở hữu trí tuệ:: Số 386 Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.
Văn phòng đại diện của Cục Sở hữu trí tuệ tại TP. Hồ Chí Minh: Lầu 7, tòa nhà Hà Phan, 17/19 Tôn Thất Tùng, P. Phạm Ngũ Lão, quận 1, TP. Hồ Chí Minh.
Văn phòng đại diện của Cục Sở hữu trí tuệ tại TP. Đà Nẵng: Tầng 3, số 135 Minh Mạng, Khuê Mỹ, Ngũ Hành Sơn, TP. Đà Nẵng.

Lưu ý: Đối với trường hợp nộp hồ sơ đơn đăng ký qua đường bưu điện, người nộp đơn cần chuyển tiền qua dịch vụ của bưu điện. Sau đó, gửi kèm bản sao Giấy biên nhận chuyển tiền cùng hồ sơ.

Hình thức nộp đơn trực tuyến:

Để đăng ký nộp đơn trực tuyến, người nộp đơn cần có chứng thư số và chữ ký số. Đồng thời thực hiện đăng ký tài khoản trên Hệ thống tiếp nhận đơn trực tuyến và được Cục Sở hữu trí tuệ phê duyệt tài khoản. Để từ đó sử dụng tài khoản này thực hiện các giao dịch đăng ký quyền SHCN.

Cách thức nộp đơn trực tuyến:

Trước tiên, người nộp đơn cần thực hiện việc khai báo hồ sơ trên hệ thống tiếp nhận trực tuyến;
Sau khi hoàn thành việc khai báo, hệ thống sẽ gửi lại cho người nộp đơn phiếu xác nhận đã kê khai;
Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày nộp đơn trực tuyến, người đăng ký cần mang phiếu xác nhận và nộp đầy đủ các tài liệu hồ sơ tại một trong các điểm tiếp nhận của Cục sở hữu trí tuệ. Khi đó, người đăng ký sẽ được cấp mã đơn và xác nhận đơn đăng ký để tiến hành thẩm định.

2. Thủ tục tách đơn đăng ký sáng chế

Tách đơn là thủ tục yêu cầu tách một hoặc một số thành phần của hồ sơ đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích. Thủ tục tách đơn đăng ký có thể do người nộp đơn có thể chủ động hoặc thực hiện theo yêu cầu của Cục Sở hữu trí tuệ.

Hồ sơ tách đơn đăng ký sáng chế

– 02 Tờ khai đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích (Lưu ý: Cần ghi rõ số đơn và ngày nộp đơn của đơn gốc được tách);

– Công văn đề nghị tách đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích;

– Bản mô tả sáng chế, giải pháp hữu ích;

– Giấy ủy quyền trong trường hợp nộp qua cơ chế đại diện.

Phí – Lệ phí tách đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích

Phí, lệ phí tách đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích được tính như đối với đơn mới, bao gồm: